In het holst van de nacht, achter gesloten digitale deuren, werd een revolutionair experiment geboren. Via een contact in Amerika kreeg ik de kans om mee te kijken naar een geheim webinar tussen montessorianen en de innovatieve startup Friend.com. De startup heeft een technologie ontwikkeld: een intelligente ketting die de hele dag met je meeluistert en verbonden is met een geavanceerd moedersysteem. De samenwerking tussen Friend.com en de montessorianen leidde tot de oprichting van een laboratoriumklas in Silicon Valley, een plek waar kunstmatige intelligentie en onderwijs hand in hand gingen. Alles gebeurde in het diepste geheim, beschermd door strikte privacyregels.
De labklas werd uitgerust met de nieuwste generatie slimme camera’s. Deze camera’s waren getraind om niet alleen gezichten en bewegingen te herkennen, maar ook montessorimateriaal en de verschillende activiteiten die ermee mogelijk waren. Het moedersysteem, een allesomvattende databank, registreerde iedere interactie en analyseerde het gedrag van de kinderen en de leerkrachten.
Toen de eerste schooldag begon, opende de leerkracht haar tablet. Het moedersysteem had al een takenlijst voor haar opgesteld. De camera’s hadden bijvoorbeeld herkend dat Mo verdrietig was en behoefte had aan troost. Margie had gisteren met het fiches-spel gewerkt en was toe aan de volgende stap. Ron en Theo hadden de laatste dagen veel contact, en het systeem suggereerde hen uit te nodigen voor een samenwerkingsopdracht. Charles’ penhouding was incorrect en hij had extra begeleiding nodig.
Het moedersysteem fungeerde als een onzichtbare assistent. Het waarschuwde wanneer een kind langere tijd geen aandacht of les had gekregen. Het signaleerde dat Simone geïnteresseerd was in het grote vermenigvuldigbord, maar zelf de stap niet durfde te zetten om een lesje te vragen. Zelfs de voorbereide omgeving in de klas bleef niet onopgemerkt: de kasten waren rommelig en het systeem adviseerde extra aandacht te besteden aan de taakjes.
Naast de camera’s werd ook de intelligente ketting gebruikt. De leerkracht droeg hem om haar nek, en het apparaat luisterde de hele dag mee. Moeder – zoals het moedersysteem liefkozend werd genoemd – gaf real time feedback via een discreet oortje. Het analyseerde haar interacties met de kinderen en gaf advies over haar aanpak. Stagiaires en assistenten konden zo ook veel sneller leren zonder dat de leerkracht extra tijd hoefde vrij te maken.
Ook het management had baat bij Moeder. Het systeem registreerde welke leerkrachten bijscholing nodig hadden en gaf suggesties voor professionele ontwikkeling. Romy bijvoorbeeld, had moeite met het uitleggen van zinsontleding. In plaats van een tijdrovend evaluatieproces, kreeg ze gerichte ondersteuning.
Administratieve taken verdwenen als sneeuw voor de zon. Toetsen werden overbodig, het systeem volgde de ontwikkeling van de kinderen dag na dag, in plaats van momentopnames vast te leggen. Zelfs kosmisch onderwijs werd ondersteund: de vertelling over het heelal, precies afgestemd op de klas, stond al klaar in het systeem.
Met al deze ondersteuning normaliseerde de klas snel. De sfeer was aangenaam, de kinderen werkten geconcentreerd en zonder overbodig lawaai. De leerkracht voelde zich eindelijk vrij. Ze kon meer zien, meer begeleiden en werd door Moeder versterkt in haar rol. Zelfs de communicatie met ouders werd verbeterd: als Trudy bijvoorbeeld tekenen van zichtproblemen vertoonde, gaf het systeem direct een signaal om de ouders in te lichten.
Toch was er een grens. Het idee om de kinderen zelf ook een intelligente ketting te laten dragen, ging de deelnemers van het webinar te ver. De autonomie van het kind moest gewaarborgd blijven. De montessorianen waren bereid technologie te omarmen, alleen niet ten koste van de vrijheid van het kind.
Terwijl het webinar ten einde liep, bleef één vraag hangen: hoe ver willen we gaan? Het moedersysteem biedt ongekende mogelijkheden. Wat past bij onze bedoeling? De deelnemers verlieten de ruimte, zetten hun microfoons en camera’s uit, de schermen gingen op zwart. En ik? Ik bleef ontredderd achter.